Ẩm thực Việt Nam

Hạ nhiệt vẫn đủ chất

Những món canh chua thanh mát được coi là món chủ lực trong bữa cơm mùa hè, giúp cơ thể giải nhiệt, bớt nóng và ăn ngon miệng hơn.

Ngoài ra các bà nội trợ cần ưu tiên các loại rau củ quả có tính mát như dưa leo, cà chua, táo, cà rốt, rau má, rau ngót, dền, mã đề, atiso, bí đỏ… vì chúng cung cấp nhiều dưỡng chất cho cơ thể, giúp không bị táo bón.

Bên cạnh các món canh rau thì các món luộc (thịt, cá, đậu... luộc) hay thịt, tôm rim… ăn kèm rất phù hợp.

Rau chùm ngây mát, bổ sẽ được nhiều người chọn để giải nhiệt mùa hè này.
Nhưng hiện nay để nâng cao sức khỏe, chống mỏi mệt, giúp ăn ngon, ngủ ngon... mùa hè này nhiều người dân sống ở các đô thị, thành phố coi rau chùm ngây là một loại rau mới, sạch, bổ dưỡng sẽ tìm mua, gieo trồng để đưa vào bữa ăn hàng ngày của gia đình vừa mát, bổ vừa giải nhiệt.

Theo Giáo sư Nguyễn Lân Dũng, rau chùm ngây là món ăn của một số địa phương miền Trung, nhưng gần đây các nhà khoa học phát hiện ra nhiều dược tính trong rau chùm ngây, đặc biệt là kích thích tiêu hóa, giàu dinh dưỡng (vitamin A, C), tốt cho tim và tuần hoàn), đẹp da, tốt cho sức khỏe… Lượng khoáng chất trong rau chùm ngây khá cao: Vitamin C gấp 7 lần cam, Vitamin A gấp 4 lần cà rốt, Calcium gấp 4 lần sữa, Sắt gấp 0.75 lần so cải bó xôi, đạm gấp 2 lần protein của sữa chua, Potassium nhiều hơn 3 lần so với chuối.

Trừ phụ nữ có thai không nên ăn rau chùm ngây. Còn với người bình thường chùm ngây là rau sạch, bổ dưỡng, có thể ăn thường xuyên và chế biến thành nhiều món ngon như ăn sống, làm gỏi rau, đặc biệt là nấu canh tôm rất thơm mát.

Những món đơn giản

Nếu làm rau sống, lựa lá rau chùm ngây tươi, trộn ăn sống như rau xà lách.

Nếu nấu canh, nhà 4 người chỉ cần 100g lá rau chùm ngây tươi là đủ một nồi canh. Nấu canh với tôm, cua, thịt bò, thịt lợn, hoặc nấu chay với 100gr nấm, hoặc nấu suông đều rất thơm ngon, bổ dưỡng, vị ngọt bùi và thanh.

Lưu ý là rau chùm ngây rất mau chín nên chỉ cho rau vào khi nước sôi, đun khoảng 2 – 3 phút là đủ độ và mới giữ được dinh dưỡng.

Rau chùm ngây nấu tôm là ngon nhất.

Rau chùm ngây nấu tôm

- Rau chùm ngây nhặt rửa sạch.

-Tôm tươi bóc vỏ, chẻ lưng, rút chỉ đen, băm nhỏ.

-Nước dùng:500 ml.

Hành thái nhỏ, gia vị, hạt nêm

-Hạt nêm: 1/2 muỗng canh

Hành phi vàng. Cho tôm vào xào thơm. Đổ nước dùng vào đun sôi thì nêm gia vị, hạt nêm rồi thả rau chùm ngây vào đun 2 phút. Ăn nóng.

Rau chùm ngây nấu giò sống.
Rau chùm ngây nấu thịt, hoặc giò sống

-Rau chùm ngây, thịt nạc, gia vị (dầu ăn, hành, bột canh, mì chính).

Rau chùm ngây tuốt lá, rửa sạch. Thịt lợn rửa sạch, băm nhỏ. Phi thơm hành khô.cho thịt băm vào xào săn.

Cho rau vào nước sôi, đun 1-2 phút. Nêm gia vị vừa ăn rồi múc ra ăn cơm. Vị ngọt của thịt, vị bùi của rau chùm ngây khiến nước canh ngọt đậm, thanh mát, rất dễ ăn.

Rau chùm ngây xào trứng.
Rau chùm ngây xào thịt bò, hoặc trứng

Món ăn này rất lạ miệng mà mang lại nhiều giá trị dinh dưỡng.

-200gr rau chùm ngây

-200gr thịt bò

-Gia vị: dầu ăn, tỏi, bột canh, hạt nêm, bột ngọt, tiêu.

Rau chùm ngây tuốt lá, rửa sạch. Thịt bò rửa sạch, thái miếng mỏng. Cho 1 thìa cà phê hạt nêm, 1/2 thìa cà phê tiêu vào thịt bò đảo đều, để 15 phút cho ngấm vào thịt. Phi thơm tỏi. Cho thịt bò vào xào với lửa lớn. Thịt chín tái trút ra đĩa.

Cho tiếp dầu vào chảo, cho rau chùm ngây vào xào nhanh tay cho chín, rồi đổ thịt bò vào đảo đều, nêm gia vị vừa ăn. Đổ thức ăn ra đĩa, rắc tiêu, ăn nóng với cơm rất ngon miệng.

Gỏi rau chùm ngây.
Gỏi chùm ngây trộn tôm thịt

-1 chiếc đùi gà, 150gr tôm, 100gr rau chùm ngây, cà rốt, dưa leo, rau răm, lạc

- Gia vị: nước mắm, muối, đường, chanh, tỏi, ớt, dấm.

Đầu tiên sơ chế sạch thịt gà, luộc chín, xé nhỏ. Tôm hấp chín, lột vỏ, bỏ đầu, chẻ đôi.

Cà rốt, dưa leo rửa rồi bào nhỏ, ngâm nước muối. Rau chùm ngây tuốt lá, rửa sạch, trụng sơ nước sôi rồi thả ngay vào nước lạnh để rau giòn, giữ được màu xanh rồi vớt rau ra rổ, để ráo. Rau răm rửa sạch, thái rối.

Lạc cho vào chảo rang chín, bỏ vỏ, giã giập. Cho các loại rau (trừ răm) vào trộn với 1 muỗng dấm, 1 thìa cà phê đường, 1 chút muối vào trộn, đảo đều.

Pha nước mắm chua cay mặn ngọt theo tỷ lệ: 1 mắm, 1 đường, 1 chanh, 4 nước lọc (tùy khẩu vị mà gia giảm), rồi cho ớt, tỏi băm nhỏ đổ vào rau. Cho tôm, thịt vào thố rồi rưới nước mắm vào đảo đều, để 15 phút cho ngấm.

Trước khi ăn hãy cho rau răm, lạc rang giã trộn lên rồi ăn. Gỏi rau chùm ngây trộn tôm thịt thanh mát, vị ngọt của tôm, vị thơm của thịt, vị bùi của rau chùm ngây, vị cay cay của rau răm rất lạ và ngon miệng.

Rau chùm ngây làm nước uống

Xay 20gr lá chung với 2 muỗng cafe sữa, 2 muỗng café đường sữa uống như uống sinh tố.

Món canh

Canh nghêu nấu chua

-1kg nghêu sống, 1 cây bạc hà (hoặc dọc mùng), 5 trái đậu bắp, 1 trái cà chua, 1/4 thơm (dứa), 50g me, ớt sừng, tỏi, muối, mắm, bột nêm, đường, dầu ăn, rau ngò gai, ngổ.

-Ngâm nghêu trong nước muối loãng 2 giờ, mỗi giờ thay nước 1 lần cho sạch cát rồi luộc, tách thịt, bỏ vỏ. Giữ lại nước luộc nghêu.

-Sơ chế các loại rau nguyên liệu.

Phi thơm tỏi. Xào cà chua nhuyễn. Vắt nước me và đổ dứa đã cắt nhỏ vào nồi nước luộc nghêu. Đổ nghêu vào nồi đun sôi thì cho tiếp bạc hà, đậu bắp. Nêm muối, mắm, bột nêm, đường vừa ăn. Đun sôi thêm 2 phút thì tắt bếp.

-Ăn nóng cùng ngò gai, ngổ thái nhỏ, ớt sừng cắt lát.

Canh ngao mùng tơi

-Ngao: 1 kg

-Mồng tơi nhặt sạch (nên để cả lá ăn sẽ ngon hơn).

-Gia vị (bột canh, bột nêm, mì chính).

Ngao tươi sơ chế. Nhặt ruột, bỏ vỏ. Gạn nước luộc đun sôi. Thả rau mồng

tơi vào (nhớ đun lửa to để rau xanh) đun 2-3 phút. Cho thịt ngao vào. Nêm vừa ăn.

Canh cá nấu chua kiểu miền Trung

-Cá diêu hồng (cá trắm, cá quả…), cà chua, dọc mùng, dứa, đậu bắp, giá đỗ.

- Nước mắm, gia vị, chút đường. Me khô, ớt, hành lá, hành tím, rau ngổ.

Cá sơ chế, cắt khúc. Dọc mùng tước vỏ, thái lát, bóp muối.

Cà chua bổ múi cau, dứa thái lát. Đậu bắp cắt bỏ cuống, thái lát.

Phi thơm hành tím, cho cà chua vào xào chín, nêm chút mắm. Đổ nước sôi vào, nêm gia vị vừa ăn.

Đổ nước me lọc từ từ vào nồi cá. Cho dứa vào trước để nước nấu ngọt và thơm. Trút cá vào nấu chín rồi vớt ra để riêng.

Đổ dọc mùng, đậu bắp vào nấu 3 phút cho mềm rồi mới cho giá đỗ vào tiếp. Đun sôi nước lại rồi đổ cá vào nồi, rắc hành ngổ, ăn nóng.

Vài nguyên tắc nấu ăn mùa hè
-Mùa hè nóng nực thực phẩm dễ ôi thiu, người dân cần chọn mua thực phẩm tươi, sạch để có bữa ăn ngon, an toàn.
Thịt, tôm, cá… mua về nên rửa sạch, cho vào túi ni lông, hộp nhựa cất vào tủ lạnh. Rau xanh cần rửa dưới vòi nước sạch nhiều lần, ngâm kỹ rồi mới chế biến để không mất vitamin. Rau quả tươi để vào ngăn mát của tủ lạnh.
-Nên dùng nhiều loại thức ăn, thường xuyên thay đổi món ăn để trẻ và mọi người dễ ăn, ngon miệng, và đủ dinh dưỡng.
-Hãy nấu nhiều hơn ngày thường nhóm thực phẩm có tính giải nhiệt như rau ngót, rau muống, rau bí, rau rền, mướp, mứơp đắng, dưa chuột…
-Trẻ em và người già cần ăn các món nhiều nước như cháo, súp, bún, mì, phở… Hoặc bổ sung bữa ăn phụ bổ mát như chè hạt sen, sữa, sữa chua… Ăn sữa chua 1-2 cốc/ngày để tiêu hoá tốt, hoặc uống thêm 400- 500ml sữa/ngày. Có thể uống sữa tươi, sữa bột nguyên kem.
-Mùa hè nên giảm chất béo, hạn chế các món xào, rán dùng các chất mỡ bão hòa, dầu mỡ động vật.
Nếu muốn ăn nên dùng chất béo lành tính dễ hấp thu có trong dầu thực vật, cá hồi, cá sa ba, cá ngừ…
-Bảo đảm vệ sinh khi chế biến thức ăn (rửa tay sạch, sơ chế và bảo quản thực phẩm tốt…) để tránh nhiễm khuẩn.
-Thức ăn cần nấu chín kỹ và ăn ngay sau khi nấu.
Nếu chưa ăn ngay cần để nơi thoáng mát, đậy kín để tránh ruồi muỗi. Khi thức ăn đã nguội mới cất trong tủ lạnh.

Hà Dương/Báo Gia đình & Xã hội